JORNAL BUSINESS TIMOR -- MATADALAN BA DEZENVOLVIMENTU EKONOMIA

2 de março de 2011

Governu Timor Leste - Australia Apoia Ema Difisiente ho Atividade Desportu


Maske Timor-Leste nudar nasaun demokratiku foun no enfrenta problema oi-oin iha ninia prosesu dezenvolvimentu, maibé lahaluha ninia obgrigasaun hodi fo mahon ba ninia sidadaun sira hotu sem diskrimina sidadaun mane ka feto ida bazeia ba ninia rasa, relijiaun, jeneru, kór no seluk-seluk tan, inklui mós ba ninia ema hirak nebe ho kondisaun difisiente. Maibé, realidade balun hatudu katak diskriminasaun ba ema difisiente dalabarak sei akontese iha komunidade nia le’et. 

Dalaruma ema ho kondisaun difisiente hetan diskriminasaun  husi sira nia familia rasik, tanba familia balun sente moe, wainhira iha sira nia membru familia balun moris mai ho kondisaun la normal ka difisiente.
Ho sentimentu ne’e, halo ema difisiente sira barak mak moris sein hetan atensaun masimu, e halo difisiente sira nia moris sai difisil liutan hodi asesu ba atendimentu nebe própriu, tratamentu saúde, edukasaun, desportu no sst. Situasaun ida ne’e mós bele desvaloriza difisiente sira nia direitu nebe konsagra tiha ona iha Lei Inan Timor Leste (Artigu 21)  katak: 1). Sidadaun ne’ebé iha defisiénsia fíziku eh mentál iha direitu no mós obrigasaun hanesan sidadaun sira seluk, maibé sira sei la hala’o kna’ar hirak ne’ebé sira labele hala’o tanba deit sira nia defisiénsia. 2). Estadu, wainhira bele, promove protesaun ba sidadaun sira ne’ebé iha defisiénsia, tuir lei haruka. 

Haree ba kestaun ida ne’e, Ministériu Solidaridade Sosiál (MSS) no Sekretáriu Estadu Joventude Desportu (SEJD) buka oin sa atu fo apoiu ba ema difisiente sira liu husi meius oi-oin inklui mós liu husi eventu desportu nivel nasional no internasionál. 

Nune’e mós Governu Australia afirma nia apoiu ba area ida ne’e liu husi apoiu oi-oin hanesan apoiu ba politika difisiente nian, apoiu ba peritus difisiente iha MSS inklui mós apoiu finanséiru ba programa desportu ne’ebé Governu Timor-Leste hala’o. Hanesan ezemplu, foin lalais ne’e  Governu Australia fo suporta ba eventu Olimpiku Nasional ba Ema Difisiente iha stadium Municipal Dili, hodi fasilita difisiente sira atu bele partisipa iha jogu desportu oi-oin hanesan atletiku, futébol no bola duir (bocce).  

Eventu Nasional Olimpiku ida ne’e hanesan eventu desportu ba dala uluk loke iha Timor-Leste hodi fo oportunidade ba ema difisiente Timoroan atu bele hola parte nomos hodi loke komunidade sira nia neon katak ema difisiente mós iha direitu hanesan ho ema ho kondisaun normal hodi bele hetan asesu ba atividade oi-oin hanesan atividade desportu, kulturál, nomos rekreasaun, nune’e sira mós bele fo sira nia kontribuisaun maximu ba dezenvolvimentu nasaun Timor-Leste nian.(Komunikadu Imprensa)

Sem comentários: