JORNAL BUSINESS TIMOR -- MATADALAN BA DEZENVOLVIMENTU EKONOMIA

6 de junho de 2011

Governu Fahe Hand Tracktor Traktor-Nain Esplora Povu Kbiit Laek ho Folin Aas

OE-CUSSE–Distribuisaun Hand Traktor nebe realize husi Ministerio Agrikultura Floresta no Peskas (MAFP) ba povu kbiit laek atu fila rai halo natar no to’os, ida nee hamate povu agrikultura tamba ema sira nebe hetan ona, bain hira maluk seluk presiza atu fila sira nia rai, hand traktor nain sira sempre fo folin a’as ba agrikultores kbiit laek iha area rurais.
Lia hirak nee hato’o husi Membro konselu Sucu Usi Tasae Ricardo Sufa foin lalais ne’e ba Business Timor iha Distritu Oe-Cuss. Nia senti tristi tanba ho maneira hand traktor nain sira nebe hetan ona hand traktor gratuitu husi MAFP, iha terenu traktor nain sira uza fali halo negosiu ba ninia maluk seluk nebe seidauk hetan no tenki selu ho osan boot bain hira fila sira nia natar.
Nia hateten politika governu liu husi MAFP dstribui hand traktor 5 ba grupu natar nain sura iha Suku Usi tasae, ida nee la fo benrfisiu ba agrikultores kbit laek sira tanba bainhira presiza atu fila rai tenki selu folin karun husi $60.00 ba leten.
“Iha hau nia Suku Usi Tasae, Subdistritu Oesilo, Distritu Oecusse, membru grupu organizadu husi MAFP atu fila natar tenki selu $40,00 to’o $50,00, maibe sedauk involve iha grupu agrikultura tenki selu $60,00. Ia nee hanesan oho povu agrikultura iha baze,’’ nia hateten.
Nia mos lamenta grupu agrikultura balun la iha natar maibe simu trator hodi halo negosiu fali. Hanesan povu agrikultura sira iha parte foho la iha natar maibe sira mos simu hand traktor, ida nee kria problema tanba nia uza traktor ba fila ema nian ho folin karun entaun bele kria problema tanba tuir kriteira MAFP Oecusse selu $30,00 no ense mina deit.
Tuir sosiedade sivil distritu Oecusse, Domingus Ati hateten distribuisaun traktor liman husi MAFP ida nee kapaas hodi bele hasae produsaun produtu iha komuidade nia leet maibe presiza hadia sistema iha baze para la bele halo povu balu sai vitima.
Klaru katak traktor ne’e ema lubun kiik ida maka simu entaun ne’e maka barak hamosu persepsaun oin-oin hanesan hand traktor ne’e partidu nian ka aman sarani nian. Tanba nee, nia sujere atu hadia problema refere husi MAFP hodi rekoila hikas hand tractores sira nee atu bele fo benefisiu ba ema hotu liu-liu agrikultores nebe ekonomikamente fraku.
Hatan kestaun nee Directur Agrikultura Floresta Pescas Distritu Oecusse Jose Oki rekuinese katak prosesu distribuisaun hand traktor mosu duni failansu tanba ne’e maka ba oin sira nia parte tun ba iha terenu atu identifika hodi reforsa ho sistema nebe diak.
Total traktor liman nebe maka aloka mai Distritu Oecusse hamutuk 138 no traktor boot hamutuk 20 maka halao ona operasaun hodi fila rai gratuitu ho objetivu atu halo luan tan kampu agrikultura iha area rurais hodi hasae produsaun aihan iha rai laran.
Iha parte seluk Hilario Tikan nudar agrikultor Subdistritu Nitibe, Suku Bene Ufe, Bairo Naktuka iha interese makaas hodi halo luan tan area natar iha area Naktuka maibe iha sira nia grupu laran ho luan rai 20 Hektares sei difikulta sira atu fila tamba seidauk hetan hand traktor atu ajuda sira nia servisu iha area rurais.
“Hau husu ba nai ulun sira iha nasional atu tun direitamente iha bairo Naktuka hodi identifika fatin ida nee atu halo luan tan fatin foun nee atu halo natar. Tanba agora ami komesa hamos ona maibe atu fila rai ida nee dala ruma sei selu hand traktor atu fila,” nia hateten.
Nia haktuir tan katak, natar foun nebe agora dadauk loke iha aldeia Lamasi Naktuka, hamutuk ema nain 15, nebe sei informa kestaun nee ba PPL sira atu buka meus hodi halo proposta ba governu atu halo irigasaun ba natar foun ida nee ho luan 20 hektares, ida nee luan teb-tebes entaun presiza loke luan hodi halo natar. (KO-1).

Sem comentários: